22 Nisan 2010 Perşembe

İLK 10

1. Whistler/Blackcomb, British Columbia (Kuzey Amerika):Sosyal olarak çok gelişmiş olmasının yanında çılgın board’çular için vazgeçilmez dik yamaçlarıyla ünlü.2. Kitzbuhel, Avusturya:Alplerin üzerinde, 1964 ve 1976 Kış Olimpiyatları’na ev sahipliği yapmış bir yamaç. Burada 700 yıllık bir dağ köyü de bulunmakta.3. Zermatt, İsviçre:Oldukça lüks otellerin yanı sıra dünyanın ikinci büyük lift hattına sahip. Alçak kesimlerde karın erime olasılığına karşı sürekli yapay kar makinaları çalışıyor.4. Vail, Colorado, Batı Amerika:Amerika’nın en geniş kayak alanı. Kayak yapmayan bir arkadaşınızla gittiğinizde endişelenmenize hiç gerek kalmayacak kadar bol aktiviteli.5. Banff/Lake Louise, Alberta, Batı Kanada:Uzunluğu 50 km’yi geçen üç ayrı pisti ve tehlikeli çekiciğiyle olağanüstü dik zirveleriyle kayakçıların gözdesi. Ayrıca panaromik güzelliği de dillere destan.6. Chamonix Mont-Blanc, Fransa:Kış Olimpiyatlarına ev sahipliği yapmış, Alplerin bir başka köşesi. Avrupa sosyetesinin buluşma yeri olarak da biliniyor.7. Stowe, Vermont, Doğu Amerika:Amerika’nın en bilinen ve en eski kayak merkezlerinden biri.8. Mont-Tremblant, Quebec, Doğu Kanada:1939’dan beri bilinen bir kayak merkezi.9. Cortina, Italya:Dünyanın en eski kayak merkezlerinden biri. İsviçre Zermatt’a benzerliğiyle dikkat çekiyor.10. Aspen, Colorado, Batı Amerika:Dünyanın en zenginlerinin ve ünlülerin gittiği kayak merkezi. Fiyatlarının nasıl olduğunu tahmin etmek çok zor değil

NEREYE GİDİLİR?


Ülkemizde Uludağ, Kartalkaya ve son yıllarda gündeme gelen Palandöken dışında Ankara, Antalya, Bitlis, Bingöl, Elazığ, Erzincan, Kastamonu, Kayseri, Kars gibi birçok ile bağlı dağlarda kayak yapma olanağı bulunuyor. Ancak buralarda malzeme kiralama konusunda sıkıntı yaşanabilir.Yurt dışında, özellikle Avrupa’da İsviçre - Fransa - Avusturya bölgesindeki kayak merkezlerinde tatil sezonlarına rastlamamak kaydıyla uygun fiyatlarda gidilebilir. Dünyanın en ünlü kayak merkezleri hangileri diye merak ediyorsanız, bir internet sitesinde yapılmış anket sonuçlarına göre

SNOWBOARD ALIRKEN


Snowboard’un kayış tekniğine ve kullanılan malzemesine göre Freeride, Freestyle, Alpine, Backcountry gibi stilleri vardır ve snowboard çeşitleri kadınlar, erkekler ve çocuklar için ayrıldığı gibi bu stillere göre de ayrılır. Yeni başlayanlar için çoğunlukla freestyle stili uygundur. Diğerleri daha çok profesyonelleri ilgilendiren bir konu. Snowboard seçerken snowboard’un boyu, genişliği ve ağırlığına dikkat edilir. Bunları belirleyen de boyunuz, kilonuz ve ayak numaranızdır. Bunlar belirlendikten sonra stile göre seçim yapılabilir.Snowboard’a başlarken yeni bir board satın almaktansa kiralamak tercih edilmelidir. Acemilik tamamlandıktan sonra ne istediğinizi daha iyi bilerek daha doğru bir seçim yapabilirsiniz.

NASIL ÖĞRENİLİR?


Snowboard yapmayı öğrenmek için elbette ki bir öğretmene ihtiyaç var ve en azından 3 ya da 4 derse... Bunun öncesinde ise bu sporun teorik olarak nasıl yapıldığına, malzemelerinin neler olduğuna ve terimlerine dair biraz bilgi edinmekte fayda var.Snowboard ilk zamanlarında federasyonlar tarafından kabul edilmiş bir kar sporu değildi ancak artık başlı başlına bir dal olduğu kabul edildi; teknikleri, yöntemleri konusunda çalışmalar yapıldı ve bu alanda uzman eğitmenler yetişti. Dolayısıyla, artık herhangi bir kayak merkezinde size snowboard dersi verecek bir uzman bulmanız zor değil.Kayak deneyimi de olan snowboard’cuların ortak fikri, snowboard’u öğrenmenin kayağa göre daha zor olduğu, fakat kayaktan daha hızlı geliştirildiği, ilerletildiği. Snowboard öğrenirken, düşmek ve bir yerlerini incitmek korkusu öğrenmeyi zorlaştıran en önemli faktör; her şeyden önce korkunuzu yenmelisiniz.Snowboard’da öğrenilmesi gereken ilk ve en önemli şey denge. İki ayağın da board’un üzerinde olması yani adım atmanın mümkün olmaması ayrıca baton gibi yardımcı malzemenin olmaması dolayısıyla vücut ağırlığını doğru yönlendirerek denge sağlamayı öğrenmek durumundasınız.Dengeyi öğrenirken nasıl düşeceğinizi de öğreniyorsunuz. İster kayak ister snowboard yapın, hiç düşmeden kaymanız mümkün değil; önemli olan kendinize en az zarar verecek şekilde düşebilmek ve bu da teknik olarak öğrenilebilen bir şey. Kayağın ve snowboard’un düşüş şekilleri birbirinden farklılık gösterir. Kayakta sağınıza ya da solunuza doğru düşerken snowboard’ta yüzükoyun ya da sırtüstü düşersiniz. “En güvenli nasıl düşülür?” sorusunu ise ders sırasında öğretmenin uygulamalı olarak açıklaması daha doğru olur.Genellikle derslere board’un üzerine sadece tek ayakla bağlanarak (arka ayağı boşta bırakarak) başlanır. Bir kısım snowboard’çu bu fikre karşıdır ama yine de board’la ilk kez karşılaşanlar için iki ayağın birden board’un üzerinde olmasının korkutucu bir şey olduğu açıktır. Bu şekilde belki öğrenme süresi uzar ama öğrencinin hem board’un hareketlerini tanıması ve kontrol edebilmesi hem de kendi ağırlığını ne yöne vermesi gerektiğini öğrenmesi açısından daha emin bir yoldur. Bunun dışında, board’un üzerinde nasıl durulacağı, hangi dizin ne zaman ne derece bükülmesi gerektiği, hızlanmak ya da yavaşlamak için ne yapılacağı, nasıl yön değiştirileceği gibi temel konular ilk derslerde öğretilir.Kayak ve snowboard karşılaştırıldığında en çok tartışılan konu hangisinin daha tehlikeli olduğu ya da hangisinde düşmenin daha kötü sonuçlar doğurduğudur. Bu konuda çeşitli araştırmalar yapıldı, örneğin Avusturya’da bir kayak merkezinde 4 yıl boyunca kayak ve snowboard yaparak düşen herkes kaydedildi ve ne tip incinmeler yaşandığı gözlendi. Araştırma sonucunda kayağın mı snowboard’un mu daha çok düşmeye sebep verdiğine dair bir sonuç çıkarılmadı, bunun hemen hemen eşit olduğu gözlendi. Ancak ikisinin birbirinden farklı incinmelere sebep olduğu ortaya çıktı. Kayakçılar daha çok dizlerinden sakatlanırken, snowboard’cular el ve ayak bileklerinden sakatlanıyor.Yine de unutmayalım, her ikisinde de düşmekten korkmak daha zor öğrenmeye ve bu yüzden daha çok düşmeye sebep olur.

SNOWBOARD YAPISI


Snowboardlar genelde tahta temelli (woodcore) olmakla beraber, köpük alaşımlı da olabilirler. Köpük alaşımlılar daha hafifdirler ve bu yönde rahat olabilecekleri gibi tahta çekirdekteki esneklikten ve dayanıklılıktan yoksundurlar (bu da rampalarda hareket ve benzeri freestyle tarzı kayış türlerinde ihtiyaç duyulan özelliklere terstir).

Snowboardun diğer katmanlarından en önemli ve en sık kullanılanıda genelde fiberglastır (fibreglass). Bununla birlikte masraflı olabilsede karbon fiber, kevler ve aliminyum alaşımlarda çeşitli modellerde kullanılmaktadır.

Boardun alt tabanında genellikle ya Extruded yada Sintered taban kullanılır. Extruded daha sade, bakımı kolay plastik içerikli bir tabandır. Sintered ise madde olarak extruded'a benzesede ısıtılış ve son formuna kavuşturuluş şekli farklıdır. Sintered extruded tabana göre daha yumuşaktır ve gözenekli bir hali vardır (gözle görülmeyecek boyutlarda), ki bu da daha verimli şekilde wax emebilmesini sağlar. Sintered tabanlı snowboardlar daha hızlıdır, fakat daha çok bakım gerektirir ve daha kolay hasar görebilirler (Şunu da belirtmek gerekirki wax ve snowboard bakımı malzemenin dayanıklılığı, kayış kalitesi ve ömrü açısından hafife alınmamalı, ücret karşılığı bakım yapanlarda bu iş ve spor ile ilgili uzmanlık aranmalıdır. Kayış performansınızda malzemelerinizin kalitesi kadar, onların bilinçli ve profesyonelce bakımlarıda en az aynı oranda etkilidir).

Snowboardun alt köşeleri ise birkaç milimetrelik çelikle çevrilidir. Çelik kenarlar snowboardun karı yada buzu daha çok tutabilmesi ve kazıyabilmesi için gerekli olduğu gibi boardun iç alaşımlarını korumasına da yardımcı olurlar.

Snowboardun üstü ise grafik tasarımları göstermeye elverişli şekli ve yeterli alanı itibariyle snowboardun kendi tarzını oluşturmasındaki önemli etkenlerden biri olmuştur.
Snowboard ile kayabilmek için diğer snowboard malzemelerine de; bir set'e, yani snowboard dışında bağlama (binding) ve bot (boots)’a da ihtiyacınız vardır. Bununla birlikte snowboard kıyafetlerinden de söz etmek gerekirse, tarz olarak daha çok street wear şeklinde tabir edilen bol kesim ve gündelik kıyafetlere benzemektedir. Eskiden standart kabul edilen streç askılı tulumların yerini bugünlerde yandan cepli, ekose, kamuflaj desenli snowboard pantolonları almıştır diyebiliriz.

SNOWBOARD TÜRLERİ


Racing/Alpine: Uzun, dar, esnekliği az olan, tek yönlü bir snowboarddur. Snowboardun daha önceki tasarımları bu modele benzemekteydi ve şu anki Alpine boardlarda olduğu gibi hard boots (kayak botları) ile kayılmaktaydı. Günümüzde bolkardan ziyade makine ile ezilmiş karda, sürat, slalom ve yarış amaçlı kullanılmaktadır.
Freeride: Daha uzunca ve tek yönlü bir snowboarddur. Esneklikte orta ile sert seviyelerindedir. Yan kesiminde (sidecut) derinlik daha az olduğundan uzun dönüşlere, ve boardun genel özellikleri açısından da bol kara yada pist dışı alanlara uygundur.
Freestyle: Genelde daha kısadırlar ve çift yönlü kullanılan snowboardlardır. Orta ile yumuşak arası esnekliğe sahiptirler. Yan kesimi (sidecut) daha derindir ve keskin dönüşlere yardımcı olur. Çift yönlü ve esnek dizaynı sebebiyle snowboard parklarında, half pipe, rail, rampa...bir başka değişlede zıplama, hoplama, dönme, takla...vs tarzı artistik atraksiyonlara merak salan kişilere uyan snowboard türüdür. Çok fazla telaffuzu geçmesede bazı modellerine Park/Jib'de denilmektedir.
All-Mountain: Freeride ve freestyle arası bir türdür. Orta seviyede esnekliğe sahiptir. Çoğu kayış koşuluna ayak uyduran, ama spesifik bir stilde de uzmanlaşmayan bir tür olduğunu söyleyebiliriz.

SNOWBOARD TARİHİ

Snowboard ilk olarak Sherman Poppen'in kayaklarını birbirlerine bütünleştirerek çocuklarını bununla kaydırtması ile başlamıştır. Bu icadına "Snurfer" ismi takılmıştı ve oldukça basit bir tasarıma sahipti. Kontrolün arttırılması amacıyla tahtanın önünede bir ip tutturulmuştu. Ne var ki bu tasarımı Jake Burton Carpenter geliştirmiştir.

Snowboardun asıl mucitlerinin kim olduğu hala tartışılsada, snowboardun bugünkü şeklini almasında ağırlıklı olarak Jake Burton ve Tom Sims'in çalışmaları olduğu gerçektir, ve her ikiside soyadlarını snowboard markaları haline çevirmişlerdir.

Snowboard bir nebzede olsa wakeboard'un kış versiyonu olarakta anılmaktadır. İlk zamanlarında snowboard bir çok pistte kullanıma yasak iken günümüzde dünya pistlerinin %98'inde görülmektedir ve dünyanın bir çok yerinde snowboard-kayak oranı neredeyse eşitlenmiştir ve olimpiyatlarda faal olan bir spordur.